در دنیا انسان اموری را ارزشی می داند که در قیامت روشن می شود که این ها امور بی ارزشی هستند که نمی توانند او را به بی نیازی برسانند؛ در حالی که در دنیا با وجود آن چیزها احساس بی نیازی می کرد و زمینه طغیانش را فراهم می آورد.

خدا در قرآن می فرماید: کَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَیَطْغَى أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى؛ حقا که انسان سرکشى مى ‏کند همین که خود را بى ‏نیاز پندارد و احساس بی نیازی کند. (علق، آیات 6 و 7)

این اموری که موجب می شود تا شخص احساس فقر هویتی و ذاتی خویش را فراموش کند(فاطر، آیه 15) و احساس غنا و بی نیازی کند، اموری چون ثروت و قدرت است. این گونه است که قارون و فرعون با چنین احساس بی نیازی دست به طغیان می زنند.

البته حتی برخی از مسلمانان مانند اهل کتاب بر این باورند که ثروت نقش ارزشی و تعیین کننده ای دارد، از این روست که با توجه به تفکر ابلیسی برتری و خیر بودن خودشان را با توجه به ثروت انبوه خویش دانسته و می گویند: وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْکِ مِنْهُ وَلَمْ یُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ؛ و ما از او به شاهی بر حق تریم و به او وسعتی از مال داده نشده است.(بقره، آیه 247)

از نظر این گروه از مردم، آن که ملاک «احقیت» را تشکیل می دهد، اموری چون علم و ایمان و تقوا نیست(همان)، بلکه ملاک حقانیت همان مال و ثروت و وسعت در آن است. بر همین اساس، کرامت خویش را در مال و ثروت می دانند(فجر، آیه 15)، نه در تقوای الهی.(حجرات، آیه 13)

اما از نظر قرآن، اموری چون تقوای الهی ملاک و معیار سنجش است و این ها ارزش های واقعی انسان را تشکیل می دهد؛ این مطلب شاید در دنیا برای خیلی ها آشکار نشود، اما در قیامت این گونه است؛ چنان که وقتی نامه اعمال کافران به دست آنان داده می شود می گویند: مَا أَغْنَى عَنِّی مَالِیَهْ ؛ آن چه برای من است؛ مرا سودى نبخشید و بی نیازم نمی سازد.(الحاقه، آیه 28)

باید توجه داشت که واژه «ما لیه» ترکیبی از «ما» موصوله با «لی» است که «هاء» در آخر «لیه» به همانند سلطانیه «هاء» سکته نامیده می شود و معنایی ندارد.

در این عبارت آمده است که هر چیزی برای من است به عنوان دستاوردهای دنیوی، در آخرت مرا بی نیاز نمی سازد؛ زیرا آن چه را که ارزشی می دانستم که از جمله آن ها قدرت و ثروت و مال و منال بوده است، در آخرت امری بی ارزشی است که نمی تواند موجب غنا و بی نیازی من شود.

پس واژه «مالیه» به معنای به شکل «مالی» یعنی «مال من» نیست، بلکه «ما» موصوله است که مال و ثروت یکی از چیزهایی است که انسان گمان می کند که ارزشی بود و او را غنی می سازد در حالی که چنین نیست.

به سخن دیگر، «ما لِی» هم مال را شامل می‌شود و هم سایر شئون از قدرت و جلال و شکوه و امثال آن ها را شامل می‌شود، که در قیامت معلوم می شود اموری بی ارزشی بودند که انسان را بی نیاز نمی سازد؛ یعنی آن کسی که گمان کرده بود با داشتن ملک مصر(زخرف، آیه 53) از خدا و ایمان و تقوای الهی بی نیاز است، معلوم می شود که فقیر و نیازمند است و آن کس که گمان می کرد مال و ثروتش او را جاودان می کند : یَحْسَبُ اَنَّ مالَهُ اَخْلَدَهُ(همزه، آیه 3?، معلوم می شود که مالش موجب هلاکت اوست.